Sereen ligt ze daar, half liggend in een rouwgewaad naast haar overleden man. Bescheiden op de achtergrond valt ze bijna weg achter het indrukwekkende harnas van haar man. Het is duidelijk, dit is het graf van een belangrijk man. De rouwende weduwe speelt slechts een bescheiden bijrol. Of toch niet? Het praalgraf in de Dorpskerk in Katwijk aan den Rijn vertelt misschien wel meer over de vrouw dan over haar man!
Wie liggen er begraven?
Het praalgraf is gemaakt ter nagedachtenis van de Heer en Vrouwe van Catwijck. Op 27 februari 1654 kwamen de beide Catwijcken en ‘t Zand namelijk in het bezit van de toen 34-jarige jonkheer Willem van Liere. Hij kocht de heerlijkheden voor een bedrag van 110.000 Carolusgulden. Willem heeft nauwelijks een stempel op de dorpen kunnen drukken, want zeven maanden na zijn aankoop overleed hij onverwachts. Zijn vrouw Maria van Reigersberg bleef achter met twee jonge kinderen; de eenjarige Willem en de tweejarige Jacoba. De weduwe Maria werd Vrouwe van Catwijck en zij gaf de opdracht om ter nagedachtenis van haar man een grafmonument te maken. En van zichzelf!
Achter de tombe ziet u de kwartierstaten van beide families 
De open helm verwijst naar het ridderschap van Willem van Liere 
Marie van Reigersberg, wakend achter haar overleden man Willem van Liere 
Onder zijn rechterarm ligt het zwaard van Willem van Liere 
De handschoen van het harnas van Van Liere met knekels die naar de dood verwijzen 
Achter de tombe hangt een grote marmeren steen met het grafschrift 
Bovenaan de wapenschilden van de familie Van Liere (links) en Reigersberg (rechts)
De tombe is gemaakt door de Vlaamse beeldhouwer Rombout Verhulst die zich in 1658 in Leiden had gevestigd. Hij werkte het grootste deel van zijn leven in de Republiek der Nederlanden en was zeker geen prutser! Zo maakte hij onder andere het praalgraf van Michiel de Ruyter en van Maarten en Cornelis Tromp. Van Liere was niet alleen tijdgenoot van deze zeehelden, hij werkte net als hen voor de Admiraliteit van Amsterdam, een soort voorloper van de marine. Collega’s dus! In november 1663 legde Verhulst de laatste hand aan het graf, 9 jaar na het overlijden van Van Liere.
Een uniek monument
Het graf is in een aantal opzichten bijzonder te noemen. Zo introduceerde Verhulst met dit praalgraf een opstelling die nieuw was in de Republiek. Niet alleen werd Willem slapend en in vol ornaat in marmer uitgehouwen, Maria liet ook zichzelf op het graf uithouwen, levend en wel! We zien haar rouwend in een rustende pose naast haar overleden man liggen, iets wat in de Republiek nog nooit eerder was vertoond. Maria zou pas 10 jaar na het afronden van het graf worden bijgelegd, ze overleed in december 1673. Na dit meesterstuk zijn er in Nederland slechts twee praalgraven gemaakt waarop de vrouw levend naast haar man is afgebeeld.
Het is ook uitzonderlijk dat een dergelijk graf in een (toen) plattelandsdorp als Katwijk aan den Rijn werd geplaatst. De meeste praalgraven bevinden zich immers in steden als Breda, Delft en Amsterdam. Waarom dan toch in ‘onze’ Dorpskerk? Een mogelijke verklaring hiervoor zit hem in de derde bijzonderheid van dit graf. Anders dan de praalgraven van de vele zeehelden werd het graf van Willem en Maria niet door de staat bekostigd, maar met eigen geld. Dit wijst erop dat Maria duidelijk wilde maken dat hier, in het florerende Katwijk, een nieuw succesvol geslacht begon. Het geslacht Van Liere!
