In het najaar van 2021 werden molenaar Jack Bouma en Mark Ruis benaderd met een wel heel bijzonder aanbod. Een flinke collectie met archeologische vondsten werd door een particuliere eigenaar te koop aangeboden. Het betroffen vondsten die jaren geleden in de Zanderij zijn gedaan met behulp van een metaaldetector.
Al snel bleek dat het om een omvangrijke collectie ging. De vroegste vondsten dateren uit de Romeinse tijd, enkele vondsten komen uit de Merovingische periode en vanaf 1600 komen er talloze duiten in beeld. De totale collectie vertelt het verhaal van een bijzonder gebied in Katwijk over een periode van tweeduizend jaar!
Een angelsaksische mantelspeld van omstreeks 700 na Christus
Behouden voor het dorp
De verkoper gaf aan eraan te hechten dat de collectie een plek zou vinden in Katwijk aan den Rijn, waar de vondsten gedaan zijn. Daarnaast gaf hij te kennen dat de collectie als geheel intact zou moeten blijven. De historische waarde van de verzameling als geheel is immers veel groter dan de afzonderlijke vondsten. Daar waren we het roerend mee eens.
Aan de collectie zat echter ook een prijskaartje dat voor particulieren niet makkelijk was op te brengen. Ook waren we van mening dat het beter zou zijn om zo’n waardevolle collectie onder te brengen in een stichting zodat hij bewaard wordt voor het dorp en tentoongesteld kan worden zodat dorpsgenoten kennis kunnen nemen van de bijzondere geschiedenis van Katwijk aan den Rijn. Zo kwam een wens waar we al een tijd mee rondliepen in een stroomversnelling.
Stichting Het Rijndorp
Het aanbod van de zanderijvondsten was de directe aanleiding voor de oprichting van Stichting Historisch Genootschap Het Rijndorp. Samen met Corry van Duijn, Ton Brussee en Cor de Mooij gingen we aan de slag om de stichting op poten te zetten. Tegelijkertijd deden we een subsidie-aanvraag bij Gemeente Katwijk en schreven we ons in voor het Meerburgfonds om de aankoop van de verzameling te kunnen financieren. Beide aanvragen werden toegekend, een prachtige start van de stichting!
De Zanderijvondsten waren de aanleiding voor de stichting van Het Rijndorp
Het project Zanderijvondsten
Nu we in het bezit zijn van deze bijzondere verzameling moet het echte werk nog beginnen. De collectie moet uitgezocht en gesorteerd worden, er moet een register worden aangelegd, er worden foto’s gemaakt en van veel vondsten moet nog worden uitgezocht wat het nu precies is en hoe oud allerlei muntjes nu precies zijn. Vooral dat laatste wordt nog een flinke klus!
Als we alles uitgezocht, onderzocht en geregistreerd hebben dan gaan we proberen om aan de hand van de vondsten het verhaal van de Zanderij te schetsen. Wat vertellen deze vondsten ons precies over het verleden van Katwijk aan den Rijn? Waarom zijn er nauwelijks vondsten uit de middeleeuwen maar regent het ineens duiten uit de 17e eeuw? We gaan proberen om per tijdvak uit te zoeken wat er zich in de Zanderij heeft plaatsgevonden, met de vondsten als uitgangspunt.
De laatste stap is dat we een tentoonstelling gaan bedenken waarin we per tijdvak het verhaal van de Zanderij gaan vertellen. We willen dus niet alleen laten zien wat er is gevonden, maar vooral vertellen wat er allemaal in de Zanderij heeft plaatsgevonden. Een contextrijke tentoonstelling dus, die je meeneemt op een reis door de tijd.
Muntjes en kogels uit diverse periodes van de geschiedenis
Anderhalf jaar
Het kost natuurlijk best veel tijd om dit allemaal voor elkaar te krijgen. Daarom trekken we anderhalf jaar uit om de tentoonstelling voor te bereiden. Dat betekent natuurlijk niet dat de verzameling tot die tijd onzichtbaar is voor het publiek. Op dagen dat er activiteiten zijn bij molen De Geregtigheid kunt u de vondsten al komen bewonderen en we zijn in gesprek met de Roskam om daar een deel van de vondsten een permanente plek te geven. We houden jullie op de hoogte van de vorderingen!
