Historisch Genootschap Het Rijndorp heeft een verzameling archeologische vondsten die gedaan zijn in Katwijk aan den Rijn. Hieronder bevinden zich opvallend veel mantelspelden, ook wel fibula genoemd.
Een fibula is een historisch gebruiks- en siervoorwerp dat dienstdeed als sluitspeld voor kledingstukken. De meer gangbare naam hiervoor is mantelspeld en ze zijn er in allerlei soorten en maten. De fibula kan gezien worden als de voorloper van de knoop en de ritssluiting.
Vergulde Angelsaksische schijffibula
Een pronkstuk is deze zeer zeldzame Angelsaksische schijffibula uit de 6e of het begin van de 7e eeuw. In deze periode bevond zich in Katwijk aan den Rijn een boerennederzetting en er zijn aanwijzingen dat dit hier belangrijke personen woonden.
Vergelijkbare exemplaren van deze mantelspeld zijn alleen gevonden in Zuid-Oost Engeland (Kent). Omdat de Rijnmond destijds nog open was lijdt het geen twijfel dat er bij Katwijk internationaal handelsverkeer de Rijn opvoer. De mantelspeld kan dus zijn verloren door een handelaar of door een lokale bewoner die de speld had gekocht.
De fibula is van gegoten brons met een meegegoten motief en de voorzijde is verguld. De schijf heeft in het midden een cirkel omringd door een zone van drie ovale vormen met daartussen halfronde groeven. Hieromheen een dubbele groef. De diameter is 45 mm.
Fibula werden gebruikt om mantels en andere kledingstukken aan elkaar te hechten. Op deze afbeelding draagt Gaius Julius Arminius in de Netflix-serie ‘Barbaren’ een schijffibula.
Versieringen met glasdruppels
In de collectie bevindt zich een fragment van een schijffibula waarvan het patroon overeenkomsten vertoont met de Angelsaksische mantelspeld. Bovenstaande fibula wordt gedateerd in de 9e eeuw of begin 10e eeuw. Het is gevonden in Katwijk aan den Rijn maar het is onbekend of het ook Angelsaksisch is.
Dit type mantelspeld had in het midden een druppel glas als versiering. In ons exemplaar is het glas verdwenen maar er is nog wel een restant glas te zien. Rondom het centrum bevinden zich eivormige uitsparingen afgewisseld met eivormige gaten. De uitsparingen waren ook gevuld met gekleurd glas. In één van de uitsparingen is nog een glasrestant te zien, het lijkt groen van kleur te zijn. Tot slot vertoont deze mantelspeld sporen waaraan te zien is dat de fibula verguld is geweest.
Deze collectie is aangekocht met bijdragen van het Stichting Herinneringsfonds D.F.E. Meerburg, Spaarbankfonds Katwijk en subsidie van de gemeente Katwijk.
